Faalangst. En falen om ervan af te komen (+3 Tips die echt helpen)

Fien gaat een opleiding volgen waar ze veel zin in heeft. Ze ziet er ook een beetje tegenop. Zal ze wel aansluiting vinden in de groep? Op weg naar de eerste dag rijdt ze verkeerd. Ze belandt in een file en raakt in paniek. Ze wil naar huis. Toch belt ze met de docent. Ze blijkt in de buurt te zijn. Nu moet ze toch komen. Faalangst overvalt haar.

Schaamtevol, omlaag kijkend en met snel kloppend hart komt ze te laat aan in de groep. Ze weet zeker dat iedereen haar afkeurt. Ze neemt plaats in een hoek en ze concludeert dat niemand haar mag. Ze kan zich maar beter koest houden, bedenkt ze, want ze zal alleen maar stomme dingen zeggen. Bovendien trilt ze te erg. Ook in haar stem. Ze worstelt zich door de dag heen, ook al lijken de mensen best aardig.

Wat is faalangst?

Fien is bang voor afwijzing en falen. Hoe kan zij, en mogelijk jij als je het herkent, wat lichter met je faalangst om gaan? Hoe kun je doen wat je wilt? Hoe kun je je niet laten weerhouden door ideeën van mislukking of wat anderen misschien over je denken?

Wat zijn onze angsten eigenlijk? Er zijn verschillende soorten angsten.

• Angst voor een liefdeloos en betekenisloos leven. ‘Wat doe ik er eigenlijk toe?’
• Angst voor het idee of gevoel dat je niemand bent en er ook niemand voor jou is. Onze angst is dan dat we moederziel alleen achter blijven.
• Angst om te falen. Dat zet ons aan om in alles een topniveau te bereiken. Het zet ons aan om bijzonder hard ons best te doen. En nauwelijks tevreden te zijn.

Faalangst ontstaat omdat we bang zijn te mislukken. De groep waar we bij (willen) horen vindt dat we mislukt zijn. Tenminste, dat denken we. Dan zou onze grootste angst uitkomen: we worden uit de groep gestoten, horen er niet meer bij, blijven alleen en ongelukkig achter. Dan kunnen we zeker niet van betekenis zijn.

Fien heeft dat ook bij de start van haar opleiding. Faalangst heeft steeds te maken met de angst hoe anderen naar ons kijken. De anderen kunnen we ook geïnternaliseerd hebben en dan lijkt het alsof je het zelf ook vindt.

Waar komt het vandaan?

We leven in een vergelijkende top-moeten-bereikende samenleving. En dan is de kans op faalangst groter. Dit, samen met de boodschap dat we zelf van invloed zijn op ons succes (en dus onze mislukkingen) maakt het een zware dobber. Lukt het je niet succesvol te zijn? Dan ligt het aan jezelf. Fien heeft daar last van. Als ondernemer heeft ze te weinig opdrachten. ‘Ik kan geen klanten werven’ zegt ze.

Dit voedt faalangst. Juist bij veel mensen die ik coach (waaronder ook veel wandelcoaches) die talenten hebben als sensitiviteit, empathie, precisie, zorgvuldigheid, zachtheid. Ze meten zich selectief aan anderen met een groter succes, betere resultaten en concluderen: ja, bij hen gaat het goed (veel beter), waarom krijg ik dat niet voor elkaar? Het komt niet in ze op dat een mislukking door iets externs kan zijn gebeurd. En ook niet dat zij waardevol werk afleveren. Bij situaties waarin je moet presteren is sprake van beoordeling en groeit de angst.

Wat gebeurt er?

Met faalangst kan het zijn dat:

• Je denkt dat andere mensen bepalen wat je waard bent. Jij bent niks waard. Pas als anderen zeggen dat je wat waard bent, is het zo.
• Je steeds opnieuw wilt horen, merken, zien, dat je wel wat voorstelt, dat je wel wat kan. Een bereikt succes beklijft niet. En eigenlijk geloof je anderen toch niet.
• De angst dat je niks waard bent er voortdurend is. Ook als mensen helemaal niets over je zeggen, dan denk jij het wel. Dit noemen we ook wel de innerlijke criticus.

Dat klinkt best pittig, vind je niet? Fien heeft er last van en slaapt slecht. Het wordt heel vermoeiend als je je er helemaal door laten leiden. Gelukkig hoeft dat niet. Je kunt prima af en toe bang zijn om te falen en toch het leven leiden dat je wilt.

We kunnen helemaal in faalangst duiken en het analyseren. We kunnen er heel zwaar over praten en proberen er vanaf te komen. Maar wat je ook doet: faalangst is er.

Omarm je angst

Psychiater Damiaan Denys zegt in een interview:
Geen enkele angst is reëel. Angst komt voort uit je eigen verbeelding. Als je door een donker bos fietst, gaat je fantasie werken. Dan ga je je verbeelden dat zich achter die boom een wolf of een verkrachter schuilhoudt.

Angst is een enorme drijfveer. De betekenis van emotie is ‘doen bewegen’, en ik geloof zelfs dat angst de meest bepalende emotie is. We doen meer dingen níet vanuit angst dan dat we dingen wél doen uit verlangen of plezier. Dat je wegrent voor een tijger vind ik begrijpelijk, maar de angst om een relatie aan te gaan of een nieuwe baan te beginnen, is niet rationeel. Ik probeer mensen duidelijk te maken: eigenlijk zouden we angst als teken moeten zien dat we de essentie van ons leven naderen, dat we écht worden uitgedaagd omdat we in een nieuwe situatie geraken waarover we geen controle hebben. Als je angst voelt, moet je er niet voor weglopen. Omarm de angst!

Dus, wat kun je doen om je er niet door van de wijs te laten brengen? Wat kun je doen om faalangst lichter en luchtiger te maken. En uiteindelijk: wat kun je doen om faalangst daadwerkelijk te verminderen? Zodat je op zoek kunt gaan naar wat je allemaal wel wil in het leven en het vervolgens te doen. Doen wat je wilt. Lees ook Omarm je emoties.

Falen in het van je faalangst af komen

Fien doet van alles om van faalangst af te komen. Ze denkt er over na, bespreekt het met een vriendin, praat erover met haar vriend, analyseert en zoekt: waar komt het vandaan? Ze zocht wel eens hulp, maar dat hielp niet. Ze moet er van af. Weg met die faalangst. Het blijkt allemaal niet te werken. De hoge eisen die ze gewoonlijk stelt, zijn ook hier geldig. Fien faalt om van de faalangst af te komen en bestraft zichzelf innerlijk: ‘zie je wel dat ik niks kan.’

Wat werkt wel? 3 dingen

1 Wandel!

Natuurlijk. Wandelen helpt tegen faalangst. Hoe? Doe het alleen. Je komt los van je denken, je voelt je lichaam, je ademt dieper en je ziet de mooie natuur. Er blijkt nog meer te zijn dan de piekerende angstgedachten. Ze loopt de zorgen uit haar lijf. Fien voelt de moed om opdrachtgevers te benaderen. Ze voelt zich ook steviger omdat ze alleen geniet van haar wandeling. Omdat ze het vaker doet wordt haar lichaam sterker en krijgt ze zin in een lange afstandswandeling. Vol plezier kiest ze er thuis een uit.

2 Doe anders

Een andere fysieke houding heeft effect op je hersenen. We weten er steeds meer over: Prof. Dr. Sander Koole van het emotielab van de VU doet er onderzoek naar. Angst geeft een (fysieke) vermijdingsreactie: je lichaam krimpt wat en je kijkt omlaag. Wanneer je een fysieke toenaderingshouding aanneemt, heeft het effect op je gevoel.

Wat kun je concreet doen?

• Neem een houding aan van ‘ik ben op mijn gemak’
• Ga rechtop zitten of staan. Duw je schouders een klein beetje naar achteren en je borst naar voren. Zet je hoofd rechtop je romp
• Neem ruimte in door met je armen en benen iets meer ruimte in te nemen.
• Beweeg rustig. Vertraag zelfs
• Adem laag
• Kijk om je heen. Kijk mensen aan. Blijf kijken. Kijk niet weg.
• Intoneer je stem iets lager
• Glimlach.

Voel je het al? Wen er aan. Wen eraan dat je zo groot bent. Je bent het al.

3 Denk mild

Onze innerlijke kritische gedachten gedragen zich als een strenge, soms boze ouder en maken ons bang. Investeer niet in deze gedachten maar in andere gedachten. Welke dan? Die ontdek je door kennis te maken met je Innerlijke Vriend. Die is een stuk realistischer en bovendien bijzonder liefdevol en aardig. Je Innerlijke Vriend heeft gedachten die je tot je kunt nemen via een geëxternaliseerde, imaginaire liefdevolle vriend.

In mijn coaching doe ik de oefening altijd wandelend maar je kunt hem ook binnen doen. Adem een paar keer diep in en uit en voel je lichaam. Als je wandelt kijk naar de natuur hoe mooi het is. Als je binnen bent bezie iets om je heen wat je mooi vindt.

Besef dat de Innerlijke Vriend naast je loopt (of hij of zij komt nu binnen door de deur). Hij kent je helemaal, inclusief je onvolmaaktheden en volmaaktheden en houdt onvoorwaardelijk van je. Echt waar. Stel je het echt voor. Hoe benadert de ander je? Hoe kijkt hij/zij? Dan heeft hij een liefdevol geformuleerd advies over jouw kritische, faalangstige gedachten en gedrag. Wat is het? Wat wenst hij je toe? Fien ontspant totaal van haar innerlijke vriendin, die ze Suuze noemt.

En jij?

Pas het toe. Doe het dagelijks. Maak er een gewoonte van. Het is eenvoudiger dan je denkt en het werkt. Dus gun het jezelf om minder belangstelling te hebben voor je faalangst en meer voor wandelen in de natuur, je fysieke houding en je milde, liefdevolle gedachten.
Succes!

Heb je een aanvullende tip waardoor je veel minder faalangst hebt? Of een tip waarbij je het niet meer erg vindt om angstig te zijn of om het te hanteren? Deel het met ons in het reactieveld hieronder. Dank!

Ik wens je heerlijke wandelingen. Realiseer je dat je gewoon in orde bent. Klaar.

Hartelijke groet,

Hilde Backus
©Het Coach Bureau

Hoe is het met jou? Bibber je soms ook van faalangst? Er valt goed mee te leven.
Kom op adem in ons heerlijke wandelcoachtraject Ontdek je Talent en ontdek hoe je nieuwe keuzes kunt maken. Lees hier meer.

Wil je wandelcoach worden en bijvoorbeeld mensen met faalangst zinvol begeleiden wandelend in de natuur?
Lees hier alles over de Wandelcoach Opleiding.

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren