Karen Janssen: Kom uit je hokje, laat je niet weerhouden

Karen Janssen was 21 jaar toen zij begon als gymleraar op een school voor speciaal onderwijs. Toen bleek dat er op andere scholen sprake was van zogenoemde ‘handelingsverlegenheid’ (als professionals voel je je aarzelen en weet je niet goed hoe te handelen ondanks zorgen of signalen van kinderen en/of ouders), ontstond er grote behoefte aan kennis en inzicht. Dat sprak Karen Janssen aan en zij breidde haar werkzaamheden uit naar het Dienstencentrum.

Het Dienstencentrum Van Maerlant in Den Bosch is er inmiddels voor iedereen binnen onderwijsorganisaties met een vraag: managers die sterker willen worden, docententeams die willen groeien, zich willen verbeteren of ergens een oplossing voor willen vinden. ‘Daar verzorgen wij bijeenkomsten en cursussen voor. Steeds vaker is er ook een individuele vraag, bijvoorbeeld wanneer een docent een probleem met zijn lesgeven ervaart. Dan coach ik hen.’

Een gesprek aan tafel

‘Een tijdje terug kwam een docent voor hulp bij me. Het liep niet lekker in haar klas. Het coachtraject begon zoals gewoonlijk met een gesprek aan tafel in een kantoortje. Vervolgens woonde ik een les bij en aan de hand van mijn bevindingen hadden we een nagesprek. So far so good. In een kamertje kun je hele mooie modellen schrijven en tekeningen maken, en op die manier zichtbaar maken wat er aan de hand is en hoe er bijgestuurd kan worden. Maar in dit geval bleek dat er meer nodig was om haar verder te helpen, ze bleef onzeker.’

We gaan naar buiten!

Een jaar of tien geleden wandelde Karen zelf een dag met een coach. ‘Om mezelf weer scherp te krijgen. Dat was zo prettig, het is me altijd bijgebleven. Door deze ervaring met het wandelend coachen kon ik bedenken: we gaan eruit, we gaan naar buiten. En direct kwam er een heel ander contact en gesprek los en met haar persoonlijke vraagstuk kwam zij weer op het juiste pad! Geweldig was dat.‘

Kriebel

‘Dat wilde ik verder uitbreiden, het kriebelde al best een tijdje.’ Karen vond Het Coach Bureau. ‘Ha, dacht ik, dat is goed voor mij!’ In eerste instantie wilde Karen een zelfstandige praktijk als wandelcoach starten, het is een onderdeel van de Wandelcoach Opleiding. ‘Alles viel op zijn plaats.’

Wandelcoachen

Karen genoot van de Wandelcoach Opleiding, het plezier in de groep, de structuur en de wandelcoach-oefeningen. En al doende kwam ze erachter dat ze dol op haar werk is bij het Van Maerlant. Bovendien was haar werkgever direct geïnteresseerd in het inzetten van wandelcoachen binnen het aanbod van het Dienstencentrum. ‘Het is nu een van onze producten voor docenten en ondersteunend personeel.’ Karen kon wandelcoachen integreren in haar werk. Superleuk!

Vitaliteitsprogramma

In het onderwijs heeft bijna een kwart van de medewerkers last van stress of burn-out. Dat is ook niet gek, want er verandert aan de lopende band van alles en er ligt een grote druk op. ‘En we hebben in feite nog niets georganiseerd ter preventie hiervan, we gáán maar door. We zijn vooral gefocust op het primaire proces, dus: er is een probleem, of er komt een probleem aan en pas dán gaan wij mensen uitrusten met tools en tips zodat zij sterk genoeg zijn om de boel aan te kunnen.’

Werkgevers willen natuurlijk gezonde werknemers en blijken nu wel bereid om daarin te investeren. ‘Omdat we toch al bezig waren met vitaliteit was het heel logisch om het wandelcoachen op te nemen in ons vitaliteitsprogramma.’

Natuur spannend

‘We ontwikkelden een traject van vijf wandelingen voor schoolmedewerkers die vast dreigen te lopen. Ze zitten in een put, omdat er iets mis is, bijvoorbeeld in de thuissituatie, met een vervelende klas, door werkdruk of een conflict op de werkvloer. Dat slurpt energie en het doet iets met het zelfvertrouwen.

De eerste wandeling is een beetje aftasten, veiligheid creëren, en we kijken waar de coachee staat en naar toe wil. In de vervolgwandelingen werken we daar stapje voor stapje naar toe, en de coachee leert ook in het moment te zijn, bij wat hij ervaart. De natuur inzetten is soms best spannend. Ik heb het zelf ook eerst moeten ervaren voordat ik ervoor open stond. Maar het werkt zeker. De coachee voelt zich steviger en gaat op zoek naar krachtbronnen.‘

De Innerlijke Vriend

‘De Innerlijke Vriend vind ik zo’n mooie wandelcoach-oefening uit de Wandelcoach Opleiding. Een collega die in een burn-out zat vroeg ik om naar zijn Innerlijke Vriend te luisteren, hem bij de hand te nemen en samen te wandelen. Helemaal zeker wist ik niet of hij hier iets mee zou kunnen, maar het pakte zo goed uit. Ik zag hem stralen en hij ging helemaal open.

Vervolgens deden we de Bomenvraag, maar er stonden niet zoveel bomen in het wandelgebied. Toen wees hij naar een hoop stront, heel raak, daar zat hij voor zijn gevoel middenin. Een stukje verderop wees hij een aanwijspaaltje aan. Daar wilde hij uiteindelijk naartoe.’

Karen vroeg hem wat zijn Innerlijke Vriend hem zou adviseren om richting het paaltje te gaan. ‘En toen ging het licht aan bij hem. Hij was streng voor zichzelf. In zijn omgeving waren er genoeg mensen die hem terugfloten, maar hij hoorde ze niet. Nu wel. Hij zag dat hij omgeven was door Innerlijke Vrienden. Heel ontroerend was dat.’

Takjes, vogels en bomen

‘Er is zoveel vanzelf aanwezig in de natuur: een takje om een gebiedje mee af te bakenen, een poortje waar we doorheen gaan, een boom waarmee je jezelf kunt vergelijken. Ik vind vogels heel interessant, die zou ik graag nog eens in mijn wandelcoachtraject willen integreren. De Bomenles in de opleiding opende mijn ogen voor bomen, ik wil me er verder in verdiepen.’

Hup naar buiten!

Wandelen helpt bij inzichten verkrijgen. ‘Als je in beweging bent komen er stofjes vrij en je hoofd wordt creatiever. Je gedachten ordenen zich. Ik had het vroeger met sporten, nu heb ik het met wandelen. Ik wil graag dat anderen dat ook ervaren, loskomen uit dat hokje waar je in zit. Ga naar buiten! Regen wind, storm, hagel, felle zon: laat het je niet weerhouden! Ik krijg het ook terug van mensen die ik mee naar buiten neem. Buiten kom je los.’

Ik ben nog lang niet klaar met het wandelcoachen. Ik ben heel enthousiast en wil er nog veel meer van maken. Gelukkig kan dat.
Karen Janssen is trainer, coach, wandelcoach, adviseur en gymdocent bij het Dienstencentrum Van Maerlant in Den Bosch.