Loop je zorgen uit je lijf (mét 2 wandelingen)

‘Loop je zorgen uit je lijf. Dát boek was mijn redding’ zei ze.

Ik coachte een bevlogen vrouw die ooit uit haar depressie kwam door anderhalf jaar lang dagelijks een wandeling van 2 uur te maken. Nog steeds was ze trots dat ze eerder in haar leven de kracht kon mobiliseren om het dagelijks wandelen vol te houden. Er was immers geen zekerheid. Het lukte haar wel. Wandelen kreeg een vaste plek in haar leven.

Depressies verschillen natuurlijk en wandelen werkt niet altijd of alleen maar. Gelukkig zijn we niet allemaal depressief maar we zitten wel met emoties, pieker-gedachten en pijn. Dat hoeft niet meteen actueel te zijn maar er komt weer een moment dat nare herinneringen, boosheid, angst of schaamte opduiken. Wat kan wandelen dan betekenen?

Loop je zorgen uit je lijf

Thom Hartmann schreef ‘Loop je zorgen uit je lijf’ en hij stelt dat ons psychologische herstelvermogen door wandelen groter wordt. Dat problemen, zelfs trauma’s, wandelend op te lossen zijn. Want veel zorgen en gepieker verwerkt onze hippocampus in de nacht, gedurende dromen, legt Thom uit. De volgende dag is de hippocampus weer ‘leeg’ voor een nieuwe dag. Maar als de info voor de psyche te veel of te heftig is blijft de info in de hippocampus en lijkt het alsof de ellende heel actueel.

Wat helpt dan?

Wat deden mensen vroeger met pijn en dood, vraagt Thom zich af? Volgens hem hadden we rituelen zoals trommelen en dansen (en volgens mij wandelden we vroeger veel vaker). Hij noemt dat bilaterale activiteiten omdat je steeds je linker- en rechterkant van je lichaam gebruikt. Freud ontdekte het ook: bilaterale therapie waarbij door heen en weer bewegen van vingers voor de ogen herstel ontstaat (het huidige EMDR).

Ondertussen weten we dat een eenvoudige scheiding van de hersenhelften niet klopt: de aanname dat de rechterhelft verantwoordelijk is voor logica en denken en de linkerhelft voor emoties en creativiteit blijkt te simpel. MRI-scans laten zien dat veel activiteiten verspreid in de hersenen zitten. Het is complexer en dat geeft meteen meer mogelijkheden.

Bilaterale activiteiten

Bilaterale activiteiten werken. Marc Mieras, wetenschapsjournalist, vertelt dat myeline, een vettige stof die zich rond de zenuwen bevindt, dikker wordt naarmate we meer wandelen. Het betekent dat boodschappen sneller gaan en dat we helderder worden in ons hoofd. Je zou kunnen zeggen dat wandelen (het bilaterale van de techniek) zorgt voor de verwerking die normaal gebeurt in je slaap. Goed slapen is dus ook essentieel, maar wandelen kan overdag helpen met het verwerken.

Laat je afleiden door de natuur

Thom stelde voor aan professionals aan wie hij les gaf om het wandelen te testen. Wat bleek? Iedereen die een probleem ervoer en die daarmee wandelde had binnen een half uur een oplossing voor het probleem of  verzachting van heftige emoties. Helder en relativerend denken werd mogelijk. Mensen deden niets bijzonders tijdens het wandelen, dat bleek belangrijk. Zij namen op hun gemak de natuur waar: een eekhoorn, de roep van een adelaar, het loeien van koeien. De natuur draagt bij aan het herstel. Dat weten we ook uit onderzoek van bijvoorbeeld Agnes van den Berg.

Wandeling 1: Loop je zorgen uit je lijf

Thom Hartmann beschrijft verschillende wandelingen in zijn boek. Met deze wandeling in 5 stappen ontzorg jezelf.

Stap 1: Definieer het probleem. Kies het probleem waar je over piekert. Als je het kunt visualiseren, er aan denkt en er gevoel bij krijgt kun je er mee gaan wandelen.

Stap 2: Laat het verhaal naar boven komen. Welke gedachtes roept je vraagstuk op, in een paar kernzinnen (bijvoorbeeld, hij had het recht niet om me te kwetsen. Waarom moest ik haar verliezen? Ik wil die baan graag hebben maar hoe krijg ik dat voor elkaar?). Vragen van allerlei soort. Scoor je emotionele lading op een schaal van 1-10 waarbij 1 staat voor ‘het raakt me niet of nauwelijks’ en 10 voor ‘het heftigste gevoel dat ik ooit heb ervaren’.

Stap 3: Loop met het probleem. Wandelen is heel eenvoudig maar Thom heeft een paar regels:
Draag comfortabele kleding en schoenen. Neem niets mee (alleen je legitimatie) zodat je armen soepel kunnen zwaaien. Kies een route van ± 3 kilometer en loop met een gemiddelde snelheid van ± 5 km/uur ongeveer 20-30 minuten. Je bent vlot afgeleid en afgedwaald. Dat geeft niet. Ga weer terug met je aandacht naar de kwestie. Ontspan je lichaam.

Stap 4: Bemerk hoe het probleem verandert. Het beeld van je probleem kan vervagen. Merk op als de heftigheid van de emotie of de waarde die je aan de emotie toekent verandert. Stel dan de vraag: wat is nu mijn verhaal? Je verhaal zal gezonder en veerkrachtiger zijn, aldus Thom.

Stap 5: Veranker de nieuwe beleving. Visualiseer je nieuwe verhaal en let op de gevoelens die ermee gepaard gaan. Hoe zou je het aan iemand vertellen? Suggestie: kies een associatie in de natuur en veranker je nieuwe beleving. Je kunt je nieuwe verhaal opschrijven of hard op uitspreken. Zo neemt het een nieuwe plaats in je brein.

Wandeling 2: Motiveer jezelf

Thom beschrijft ook een variant om je gemotiveerd en actief te gaan voelen. Kijk eens of het je aanspreekt.

Stap 1: Wandel en visualiseer je mogelijke toekomstige situaties. Kies er een uit die optimaal lijkt. Concentreer je erop en visualiseer deze.

Stap 2: Denk aan momenten in je leven waarop je succes boekte, trots was en je geliefd voelde. Ervaar de gevoelens die je erbij hebt. Laat jezelf vollopen met deze gevoelens.

Stap 3: Zie jezelf duidelijk in de toekomstige situatie: hoe ben je gekleed, hoe beweeg je, hoe kijk je, waar ben je? Wat doe je?

Stap 4: Bedenk een woord, geluid of gebaar om de toestand te verankeren. Of, mijn suggestie: kijk om je heen en vind een aansprekende associatie in de natuur. Leg dit vast door een foto, schrijfsel, schets of tekening.

Met Thom start je meteen met denken en visualiseren. Vaak word je effectiever als je eerst een moment neemt om je lichaam te voelen en de natuur te ervaren. Dat kan bijvoorbeeld met de Basiswandeling. Je kunt hem hier gratis downloaden.

Met deze stappen kun je een vriend, collega of coachee ook begeleiden.

Veel plezier en succes de wandelingen.

Ik ben heel benieuwd naar je ervaringen. Laat je me het weten? Dat kan in het reactieveld onder dit artikel.

Boek: Loop je zorgen uit je lijf van Thom Hartmann