Wat als je rust nodig hebt en alleen maar harder werkt?

‘Muziek is mijn leven. Ik werk midden in de muziek. Maar anderen hebben de leuke banen!’ 

Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren. De werkdruk wordt steeds groter en hij is minder gemotiveerd en erg moe. Wat nu?

Jeroen (45) studeert muziekwetenschappen aan de universiteit, dwarsfluit aan het conservatorium en volgt daarna de dirigentenopleiding. Inmiddels werkt hij 13 jaar als cultureel producent bij een professioneel, klassiek muziekensemble. Vaak met plezier maar zijn werk is vooral organisatorisch van aard waardoor hij praktisch en faciliterend bezig is. Doordat hij, energiek en collegiaal als hij is, veel extra werk op zich neemt wordt hij moe en piekert hij over een uitweg.

Een klein deel van het werk is inhoudelijk, zoals bijvoorbeeld het overleg met de chef-dirigent over personele bezetting. Dát deel vindt hij leuk. Enorm leuk! Jeroen houdt van het muzikaal-inhoudelijke en creatieve werk. Om die honger te stillen is hij naast zijn fulltime baan, in de avonden dirigent van 2 orkesten.

Thuis heeft Jeroen een leuk gezin met twee jonge kinderen die óók aandacht vragen als hij moe en gestrest thuiskomt. Hij is dol op zijn kinderen. Grenzen aangeven is dan lastig.

De natuur ontspant meteen

Als Jeroen komt aanwandelen over het pad vertelt hij over de natuur. Hij ziet een vink, een kleurige koolmees en het valt hem op dat de eenden zo mooi zijn omdat ze zich opmaken voor de paringstijd. De natuur doet wat de natuur kan: het ontspant hem en vermindert stress. Dan beginnen we onze nauwkeurige zoektocht.

Kromme Rijn – dun laagje ijs

‘Hoe wil je liefste werken?’
Jeroen blaast de lucht tussen zijn lippen naar buiten. ‘Minder piekeren, zorgeloos zijn, ontspannen en me energiek voelen.’

We wandelen verder.

‘Als ik opsta en naar buiten kijk, zie ik de natuur. Ik zie bergen. Oh, die nodigen zo uit, ze zijn rustgevend. Ik wandel in de bergen en als ik terugkom ontbijt ik met mijn gezin. Dan ben ik aandachtig, ik neem de tijd om écht te luisteren naar mijn kinderen. We hebben écht contact. Ik breng ze naar school en daarna ga ik naar mijn eigen ruimte. In de tuin. Mijn eigen studio.’

Jeroen ziet het glashelder voor zich en beschrijft wat hij ziet.
‘In mijn studio staan een piano en een opgeruimd bureau met daarop twee beeldschermen. Een grote boekenkast met partituren, mooie kunst aan de muur, een muziekstandaard en een kast met instrumenten.’

Muziek, natuur en aandacht

‘Mmhh, klinkt aantrekkelijk. Wat ga je doen?’
‘De eerste drie uur bestudeer ik een partituur: spelen, analyseren en me verdiepen in het verloop van het studieproces. En me voorbereiden op het orkest.’

Jeroen vertelt verder dat de kinderen tussen de middag thuiskomen en samen met hem lunchen. Daarna heeft hij afspraken om een nieuw muziekstuk door te nemen of voor de organisatie van een festival. ‘s Avonds is hij weer thuis om gezellig met het gezin te eten.

‘Ik zou ook veel meer wandelen en genieten van de buitenlucht en de schoonheid van de natuur. Het weekend is voor culturele uitstapjes: musea en voorstellingen. Maar ook samen met de kinderen muziek maken. Leuk. En natuurlijk heb ik dan ook de ruimte om meer te fotograferen, daar neem ik nooit meer tijd voor.’

Te druk om te voelen

Jeroen kijkt om zich heen en zijn blik blijft steken in de lucht. ‘Ik zou eindelijk tijd hebben voor mijn vrienden. We eten, lachen en huilen samen.’ Deze gedachte ontroert hem.

Dan kijkt hij me aan en zegt: ‘Weet je, normaal mis ik het niet eens. Ik heb het zó druk dat ik niet de tijd heb om eraan te denken, om het te voelen.’ Hij lijkt zich in één klap bewust dat hij weinig ruimte voor zichzelf neemt.
‘Klopt het dat rust je prioriteit is?’ Hij knikt. ‘Ja. Rust’ zegt hij.

Rust dus

Hoe neem je dat, rust? We bedenken de huiswerksuggesties. Jeroen kiest voor wandelen in de avonden en het weekend.

‘Je omschreef jouw eigen ruimte in de tuin. Heb je zo’n mogelijkheid thuis?’ Dan blijkt dat Jeroen een zolder heeft die wel moet worden opgeruimd maar waar hij best zijn eigen rustige werkruimte van kan maken.’ We spreken af dat hij daarmee aan de slag gaat.
Van zijn behoefte aan oprecht contact met zijn vrouw en kinderen maken we ook huiswerk. Hij heeft er zin in.

Eenden geïnteresseerd in elkaar – Bomen met lentetooi

Grenzen met aandacht

Tijdens de volgende wandeling vertelt Jeroen een belangrijke ontdekking. ‘Doordat ik vaker écht luister naar mijn kinderen en er écht voor ze ben, kan ik gemakkelijker mijn grenzen aangeven op momenten dat ze me onderbreken. Als ik geconcentreerd bezig ben met een muziekstuk, kan ik ‘nu even niet’ zeggen. Eerst voelde ik me schuldig maar nu is er meer evenwicht.
Hij wandelt niet zo vaak als zijn bedoeling was maar voelt zich altijd blij en rustiger in zijn hoofd als hij de natuur in is geweest.

Grenzen geven energie

Hij doet de ‘Energiemeter’. Energie krijgt hij van het doornemen van een partituur, van ongestoord kunnen werken en persoonlijke gesprekken met collega’s.

Daar tegenover staan de energievreters. ‘Het is allemaal zo duidelijk nu,’ zegt Jeroen ‘ik doe veel te veel taken die niet bij mij passen. Werk dat door een assistent of stagiair gedaan kan worden.’ Jeroen vertelt over taken als de aanwezigheidsregistratie van musici, gastenlijsten bijhouden, de inrichting van het podium.

Omdat het voor Jeroen zo helder is geworden, weet hij ook precies wat hem te doen staat als hij zijn nieuwe leidinggevende spreekt. Hij wil meer inhoudelijk werk doen en van die energievretende taken af. Zijn voorstel is simpel: iemand erbij of taken eraf. Verfrissend helder. En het blijkt na de reorganisatie opeens best gemakkelijk dat anderen zijn voorgestelde taken doen.

Je bént dirigent!

We doen het Talentenonderzoek. Hij is een man van diepgang, heel accuraat en goed in staat om kennis over te brengen. Daarnaast is hij bijzonder prestatiegericht. Alles moet 100% goed zijn. Dat kan een sterke kwaliteitskant zijn maar zit hem ook dwars.

De Talentscan voegt toe dat hij goed is in organiseren en zeer behulpzaam is. Maar bovenal dat hij een goede dirigent is. De voorbereidingen, bezig zijn met de partituren: dat ís ook dirigeren. Toch dacht Jeroen zelf dat hij niet goed genoeg is. Nu hij van anderen de aanmoediging krijgt om te dirigeren omdat dáár zijn talent ligt, raakt hij ontroert.

Compassievol naar de criticus

Tijdens onze laatste wandeling snuift Jeroen de frisse ochtendlucht diep in zijn longen. Hij is enthousiast als hij vertelt over de ontwikkelingen die hij doormaakt. Hij wandelt veel, alleen of met zijn kinderen. Hij maakt foto’s en geniet hier enorm van.

‘Ik ga steeds meer voor mezelf kiezen en mijn grenzen aangeven. Ik stel grenzen op mijn werk en naar mijn kinderen. Mijn vrouw is aan een coachtraject begonnen en wil misschien een B&B beginnen.’

‘En jij, hoe is het met jouw werk?’

‘Ik heb mezelf hervonden en wil dirigent zijn. Dat wil ik echt heel graag. Maar de gedachten achtervolgen me of ik wel goed genoeg ben. Pieker-de-pieker.’ Daar is de innerlijke criticus weer.

Varen – Ontluikende sneeuwklokjes

We doen een compassieoefening en een andere stem is dan aan het woord: ‘ga je dromen achterna. Je hebt genoeg in huis. Wat je wil is realistisch.’ Ik zie hoe Jeroen opbloeit. Als hij met compassie kijkt gelóóft hij in zichzelf.

Plannen concretiseren

We praten verder hoe hij zijn plannen concreet kan maken. In Nederland zijn er weliswaar vacatures voor dirigenten, maar geen bergen. ‘En de natuur en de bergen in Oostenrijk en Zuid-Duitsland zijn prachtig. Ik spreek vloeiend Duits, mijn vrouw heeft haar eigen plannen met een B&B. Ik voel aan alles dat het klopt! Dit weekend ga ik op zoek naar vacatures.’
We nemen afscheid en met verende tred loopt hij weg.

Nagekomen bericht

Jeroen stuurt 2 weken later een mailtje:

Vooral het inzicht om compassievol te kijken geeft me een sterke impuls. Ik was veel te hard voor mezelf, en daarmee ook voor anderen. Het werkt. Ik voel me sterker, communiceer directer en opener. Wauw. 

Bovendien maak ik wekelijks een wandeling en geniet van de natuur. Dit had ik nooit zo intensief gedaan. Ik, die zo gedisciplineerd ben verwaarloosde mijn eigen behoefte aan rust, contemplatie en schoonheid. Dingen waarvan ik zo genoot. Mijn vrouw zou zeggen: je bent slim, maar soms ook een beetje dom. 

Ik solliciteer in Nederland, en ook in Duitsland en Oostenrijk zie ik geschikte vacatures. We kijken naar huizen in prachtige valleien. Het is een droom, maar een haalbare realistische droom. Ik ga er op af!

Tips die Jeroen hielpen om te voelen en keuzes te maken

• De natuur. Wandel en benoem wat je ziet in je hoofd. Als je erg druk bent in je hoofd kun je de woorden ook hardop murmelen. Zo haal je jezelf uit de piekerstand.
• Luister naar je dierbaren. Hoor gewoon de zinnen en woorden die ze zeggen. Je hoeft niet meteen te reageren, misschien wel helemaal niet. Je hoeft alleen maar te horen wat ze zeggen.
• Zorg dat je werkzaamheden passen bij je talenten. Wat doe je met plezier? Wat vreet energie? Breng het in beeld. Welke werkzaamheden wil je meer doen en welke minder? Voor je het bespreekt met je leidinggevende, bespreek het met een vriend(in) en bereid je voor op het gesprek.
• Net zoals Jeroen kun je verbaasd zijn over de mogelijkheden: Jeroen gaf helder aan, aan zijn leidinggevende dat bepaalde taken niet bij hem hoorden. De praktische taken werden zonder problemen overgenomen door anderen. Verrassend, niet?
• Lees ‘Ik heb de tijd’ van Paul Loomans. Een bijzonder inspirerend en rustgevend boek met 7 natuurlijke en helder toe te passen aanwijzingen. Echt de moeite waard.

Veel succes, lezer, als je slim bent maar toch ook een beetje dom, bijvoorbeeld in het grenzen stellen of het ploeteren in de verkeerde werkzaamheden.

Je reactie op dit artikel is welkom op mijn weblog.

Hilde Backus
© Het Coach Bureau