Vurig Voorvechter voor Wandelcoaching, Tjisse Brookman, neemt afscheid

Tjisse Brookman

We wandelen in de Biltse bossen, Tjisse Brookman en ik. Tjisse is vurig pleitbezorger voor wandelcoaching. Hij heeft het onderzoek naar wandelcoaching door hoogleraar natuurbeleving Agnes van den Berg voor elkaar gekregen. Met haar werkt hij ook samen in het bedenken van nieuwe ideeën voor groen en gezond, en de financiering hiervan. Het Seminar ‘Groen? Doen!’ op 28 september 2017 was ook een initiatief van Tjisse. Hij gaat met vroegpensioen bij zijn werkgever De Friesland Zorgverzekeraar en begint voor zichzelf als adviseur natuur & gezondheid. Ik interviewde hem voor zijn afscheid.

Tjisse, veel wandelcoaches willen weten of wandelcoaching vergoed gaat worden door de zorgverzekeraars. Zit dat erin?

“Dàt wandelcoaching werkt weten we. Maar je vraag is best lastig. Iedere zorgverzekeraar heeft natuurlijk zijn eigen beleid. Ik voer op dit moment gesprekken met een verzuimverzekeraar om te kijken of zij wandelcoaching willen inzetten voor mensen met burn-out en stressklachten.

Voor vergoeding in de verzekering: eerst moet er gebouwd worden aan nog meer bewijsvoering, een proces dat soms jaren duurt. Daar zijn we mee bezig (zie verderop in dit artikel). Daarna krijg je een pittig traject bij het Zorginstituut Nederland, die adviseert aan de regering. Het is ook belangrijk dat er in heel Nederland voldoende geaccrediteerde wandelcoaches* beschikbaar zijn waar uit geput kan worden.

Het hangt af van de uitkomsten van een complex proces dat ik niet kan overzien. Ik zie dat zorg duurder is geworden en meer voor rekening komt van mensen zelf. Ik vind dat deels ook hun eigen verantwoordelijkheid. Veel aandoeningen kunnen we zelf voorkomen. Door gezond eten, meer bewegen en anders om te gaan met stress boek je veel gezondheidswinst. Dan zit je in de preventie, daar ben ik voorstander van. Hiervoor zijn veel professionals nodig, zoals wandelcoaches.

Als mensen hun verantwoordelijkheid niet kunnen nemen, moet je ze helpen bij het maken van de juiste keuzes. Mensen kunnen dat deels zelf betalen en deels kan zou dat in mijn ogen vanuit de zorg vergoed kunnen worden. Voor sociale minima moet je met gemeentes in overleg. Maar we moeten mensen eerst begeleiden naar inzicht in de gevolgen van hun gedrag. Daar kunnen wandelcoaches ook aan bijdragen.”

Jij bent het boegbeeld van De Friesland voor groen en gezondheid. Je zet het in de wereld.

“Bij de Friesland gaat het ons om de meerwaarde die we leveren, en hechten we aan een stabiel premiebeleid. Daarom letten we scherp op de kosten en kijken we hoe mensen ook zelf aan hun gezondheid kunnen werken. Hoe kunnen we mensen stimuleren voor een vitale gezonde leefstijl? Daarom houd ik me bezig met onderzoek naar de relatie tussen natuur en gezondheid. We proberen mensen bewust te maken van de invloed die ze zelf hebben binnen hun eigen werk- en leefomgeving op hun gezondheid.

Samen met Agnes van den Berg heb ik onderzoek naar wandelcoaching gedaan. We hebben ook onderzocht of het hielp wanneer fysiotherapeuten met hun patiënten naar buiten gaan. Jij hebt de fysiotherapeuten hierin nog getraind. Wat doet dat voor de gezondheid van hun patiënten? Van daaruit zijn we doorgegaan met een aanvraag vanuit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te kijken of het haalbaar is dat huisartsen en fysiotherapeuten met mensen gaan wandelen. We hebben ook gekeken hoe we mensen in de zorg er bij konden betrekken, want al snel bleek dat er in veel opleidingen geen aandacht is voor de gezondheidseffecten van natuur.”

Dus je zet in op preventie – meer bewegen en meer groen en natuur – en daartoe wil je mensen ook motiveren. Zitten jullie vergoedingen ook op deze lijn?

“Het is een gedeelde verantwoordelijkheid, naast zorgverzekeraars ook van bijvoorbeeld verzuimverzekeraars. Iemand die met een burn-out thuis is, krijgt misschien valium om rustig te blijven. Maar de verzuimverzekeraar betaalt aan de werkgever het inkomen van degene die in de ziektewet zit. Of de werkgever betaalt dit zelf. Je hebt steeds de afweging: moet de zorgverzekeraar, de verzuimverzekeraar, of de gemeente als het bijvoorbeeld gaat om sociale minima, betalen? En wat is de verantwoordelijkheid van ons als individu hier zelf in?”

In die 30 jaar dat je bij De Friesland werkt, heb je je met verschillende zaken beziggehouden, zoals reisverzekeringen en productontwikkeling. Hoe ben je bij natuur & gezondheid uitgekomen?

“Dat begon in 2009. Niet dat ik allerlei onderzoeken las, het was voor mij een kwestie van ervaring en gezond verstand. Als je gestrest bent, ga je hardlopen of het bos in, op een bankje zitten. Ik ben echt opgegroeid in het groen. We gingen met mijn ouders veel naar buiten. Mijn vader was verantwoordelijk voor het groen in de gemeente waar we woonden. Hij was een kennis van de bioloog Fop I. Brouwer. Wanneer die zondagochtend op de radio was moesten we stil zijn en luisteren naar z’n rubriek ‘Wat leeft en bloeit ons altijd weer boeit’.

Daarna ben ik verder gaan zoeken. Ik heb eerst een inventarisatie gemaakt van wie er in het noorden een rol konden spelen in dit domein. Zo zijn we al snel een samenwerking opgestart met It Fryske Gea, Het Drents Landschap, Het Flevo-landschap en de Waddenvereniging, later ook met partijen als Wandelnet.

Sonja van der Meer, hoofd communicatie van Het Drentse Landschap, bracht me in contact met Agnes van den Berg. In eerste instantie vond ik dat heel wat, een professor benaderen, want eigenlijk ben ik een beetje verlegen. Maar we hadden direct een klik en toen raakte het allemaal in een stroomversnelling.

Na een brainstorm besloten we een middag te organiseren met wandelcoaches. Gewoon bij haar thuis, jij was daar ook bij. We wilden kijken hoe we er verder mee konden. Dat was het begin van haar onderzoek naar wandelcoaching in opdracht van De Friesland.”

Ga je – ondanks je drukke agenda – nog vaak naar buiten?

“We gaan vaak naar de bergen, laatst nog naar Zwitserland, en een keer naar Canada. Prachtig, wat een natuurschoon! En afgelopen winter hebben we een 10-daagse safari in Tanzania gedaan. Zo mooi! Vroeger gingen we veel op de motor weg, binnendoor toertochten maken. Heerlijk met de klep open, je voelde de zon op je huid, rook het vers gemaaide gras. We wandelen en fietsen sowieso veel.”

En nu ga je dus met pensioen. Wat hoop je voor je persoonlijke toekomst?

“Dat wij met zijn tweeën gezond oud mogen worden en samen kunnen genieten. En dat de geest actief blijft, heel belangrijk. Als ik lichamelijk een gebrek krijg, dat ik daar handig mee leer om te gaan. Stel dat ik zou dementeren, dan hoop ik dat ik direct omval. En dat de wetgeving dan zover is dat je een pilletje kunt krijgen als je dat nodig hebt. Want ik wil graag zelf de regie houden.”

Maar Tjisse, je stopt niet met werken hè?

“Ik kan na 45 jaar werken gebruikmaken van een VUT-regeling. Natuur en gezondheid zijn mij echter zo toegedaan dat ik hierin actief wil blijven. Ik wil blijven leren en blijven ontwikkelen. Als zelfstandig adviseur natuur en gezondheid wil ik het domein nog verder brengen, samen met de partners met wie ik nu ook werk.

Het is mijn missie om mensen gezond te houden. Niet om geld te verdienen, hoewel je wel je kosten moet goedmaken. Het gaat erom dat je met verschillende partijen hetzelfde doel nastreeft. Als je die partijen bij elkaar brengt, kun je energie bundelen. Dat scheelt in kosten en voorkomt versnippering.

Belangrijk is dat we oprecht zijn, met oog en respect voor elkaars rol en positie. Dat geldt ook voor samenwerkingsverbanden van grote partijen met kleinere partijen. Juist die samenwerking maakt het uniek en zorgt ervoor dat het lukt. Natuur en gezondheid aan elkaar verbinden, dat gaat het om. De witte wereld van de zorg verbinden met de groene wereld, omdat ze nu vaak van elkaar niet weten waar ze mee bezig zijn.”

Waar kunnen we je bijvoorbeeld voor inhuren in je nieuwe bedrijf?

“Ik kan bijvoorbeeld kijken wat we kunnen doen om wandelcoaching bekender te maken bij zorgverzekeraars en onderzoeken of ze het (deels) in de aanvullende verzekering willen opnemen. Of wat we kunnen doen met wandelcoaching bij verzuimverzekeraars en werkgevers. Dan zou ik eerst een inventarisatie maken om te zien of het op korte termijn reëel is of niet. Zo ja, wat moeten we dan doen. Om daarna dit verder te concretiseren.”

Wat zou je wandelcoaches die dit interview lezen willen meegeven?

“Zorg dat bekend is wat je doet, en wat het oplevert. Weet iedereen wel wat wandelcoaching is, en wat de effecten zijn? Heel concreet, in cijfers tonen wat het oplevert, omdat je daarmee weer naar stakeholders toe kunt gaan. Dat vergroot de kans dat het in de toekomst vergoed wordt.. Groen en wandelen betekent zoveel voor de gezondheid van mensen, als je daar je werk van kan maken… een mooier vak bestaat toch niet?”

Dank Tjisse en veel succes en plezier in je nieuwe bedrijf: www.tjissebrookman.nl. Heb je een vraag aan Tjisse? Mail naar .

Sjoch dy gau!BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewarenBewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren