Compassie: Niet perfect en tóch prachtig

Wilma Scholtens

Compassie en buiten zijn

Wilma Scholtens werkt op de Hogeschool Zeeland bij de opleiding Social Work als docent en coördinator. Ze ontwerpt cursussen, is voorzitter van de curriculum commissie en studieloopbaancoach. Wilma is enorm bevlogen, dat moge duidelijk zijn. Wilma wordt niet moe van haar werk, maar wel van het binnen zitten. Lees hoe ze het buitenzijn èn compassie toepast in haar werk.

‘Na een dag binnen werken kon ik soms verbaasd zijn over het weer. Had de zon de hele dag geschenen? Andere keren was ik me er voortdurend bewust van en kon ik niet wachten om naar buiten te gaan. Als het dan eindelijk zo ver was, was het donker of regende het. Niet altijd natuurlijk maar ik verlangde enorm naar buiten zijn.’

Buiten ga je anders denken

Buiten ga je anders denken; buiten de gebaande paden. Dat merkte Wilma al toen ze wandelde met de hond. Dan kreeg ze totaal nieuwe ideeën. Een van haar ideeën was dat ze de studieloopbaancoaching wandelend wilde inrichten. ‘Ik had behoefte aan handvatten om dat goed toe te passen. De Wandelcoach Opleiding was toen snel gevonden en de informatiebijeenkomst was zo inspirerend dat ik me meteen aanmeldde.’

In eerste instantie wilde Wilma alleen van de loopbaancoaching, wandelcoaching maken. ‘Maar na twee dagen bij de opleiding zag ik veel meer mogelijkheden in mijn werk om buiten te doen. Ik raakte zo geïnspireerd door de mogelijkheden die het biedt. In de opleiding leer je een andere denkwijze, meer innovatief en ondernemend. Je moet duidelijk gaan staan voor wat jij belangrijk vindt. Spannend. Maar erg leuk.’

Eigen coachpraktijk binnen de baan

Wilma was aan een nieuwe uitdaging toe. ‘Voor jezelf beginnen, dat wilde ik niet, daarvoor is mijn baan veel te leuk. Maar ik ontwikkelde als het ware mijn eigen coachpraktijk binnen mijn werk in het onderwijs. Bovendien denk ik dat het goed is dat ik zelf met mijn voeten in de klei blijf staan. Docent zijn is geen eenvoudige job en veel mensen kunnen coaching gebruiken.’

Wilma ziet hardwerkende collega’s, docenten die met passie voor het onderwijs kozen en het leuk vinden om jongeren en studenten te helpen in hun ontwikkeling. ‘Soms lopen ze zichzelf voorbij. Docenten hebben goede ideeën maar niet altijd het gevoel gehoord te worden. Het lukt ze niet altijd om op een verbindende manier te communiceren. Daardoor is het soms moeilijk de aansluiting te maken bij de ander.’

Communicatie-wandelcoach

‘Ze lopen tegen van alles aan. Sommige docenten liggen wakker van gesprekken met ouders die kritiek hebben en hun eisen stellen over de ontwikkeling van hun kind. Ze zijn daar dan niet goed tegenop gewassen, soms lamgeslagen. Maar ouders én docenten willen allemaal dat het goed gaat met hun kind en dan is het belangrijk om dát als uitgangspunt te nemen en een gezamenlijk doel te vinden.

Soms loopt het tussen docenten in de communicatie ook stroef. Ze lopen zichzelf voorbij omdat ze moeite hebben met zeggen waar ze het niet mee eens zijn. Ik ben dus een soort communicatie-wandelcoach in onderwijsland. Er is een speciale dynamiek in het onderwijs tussen de jongeren, docenten en ouders. Met goede communicatie lukt het om iedereen mee te krijgen. En buiten-zijn en alle duidelijke wandelcoach-oefeningen die ik leerde helpen daarbij.’

Compassie

‘Wat ik echt heel mooi vind in de Wandelcoach Opleiding is hoe je leert met compassie naar een ander te kijken. Niet alleen naar jezelf, natuurlijk daar begint het mee, maar echt buiten je kaders kijken. Want dat ontstaat als je met compassie kijkt. Compassie maakt je milder. In het onderwijs worden veel eisen aan docenten gesteld en zij stellen ook veel eisen aan zichzelf. Je wórdt ook op veel zaken afgerekend. Compassie maakt het leven en werk licht. Er ontstaat ruimte om elkaar echt te zien.’

De natuur is niet perfect en toch prachtig

‘Dit helpt mij weer om mijn collega’s beter te begrijpen, door met compassie naar mezelf te kijken, en stil te staan bij wat er is. Associaties in de natuur zijn heel waardevol op zo’n moment. De natuur is óók niet perfect en is tóch hartstikke mooi. Het is wat het is. Takken zitten schots en scheef, als je goed kijkt heeft elk blad wel een lichte beschadiging en nee, niet alles is schoonheid in de natuur. En toch is het prachtig. Zo kun je ook naar jezelf te kijken. Dat is compassie.

Doordat ik met meer compassie leef is ook mijn feedback naar studenten veel constructiever. Ik kijk naar wat wél goed gaat en waar je nog kunt verbeteren maar de nadruk ligt zeker niet meer op: fout. Starten met wat goed gaat geeft veel ontspanning.’

Studenten zijn buiten actiever

Wilma neemt ze mee naar buiten, die studenten. ‘Twee aan twee voeren ze opdrachten uit die ik leerde in de opleiding met natuurassociaties. Aan de slag met vragen als ‘waar sta je nu?’, ‘waar ben je trots op?’ en daar dan natuurassociaties bij ontdekken. Dat vinden ze heel leuk. Het is totaal anders, ze zijn meer ontvankelijk, meer open. Het werkt echt. Studenten komen beter hun afspraken na. Ze zijn letterlijk actiever.

Ik gebruik de wandelcoach-oefeningen uit de Toolkit niet alleen voor mijn werk met docenten, studenten en in mijn studieloopbaancoaching, ook voor mezelf. Ik kies een van de stiltewandelingen of een oefening als ik een dilemma heb.’

Leerzame feedback

‘Wat ik echt super vond en waar ik tijdens de Wandelcoach Opleiding echt heel veel aan heb gehad, was de feedback op mijn verslagen. Dankzij de feedback werd ik steeds enthousiaster en ging ik in mezelf geloven. Iedere opleidingsdag ging ik met meer energie naar huis. Het waren heerlijke dagen. Ik leerde veel, zag meteen nieuwe mogelijkheden, ontwikkelde mezelf, had veel plezier in de groep en genoot van het buiten zijn en de natuur met zijn mogelijkheden.’

Enthousiaste opleidingsgroep

‘De sfeer was fijn en stimulerend. En als er iets niet helemaal goed gaat: geeft niks, daar leer je weer van. We hadden ook een super enthousiaste groep. Iedereen met elkaar en geen aparte groepjes. Juist omdat we allemaal zo verschillende waren, leerden we heel veel van elkaar. Het was leerzaam en er heerste een ondersteunende sfeer.

In het half jaar van de opleiding bouw je haast ongemerkt aan je expertise op het wandelcoach-gebied. Het is zo nieuw en toch zo duidelijk toepasbaar met effect. Bij het marketingonderdeel dacht ik: helemaal niks voor mij. Nu denk ik stiekem waarom niet? Vertel gewoon je verhaal! Misschien begin ik ooit nog eens mijn gespecialiseerde onderwijs-wandelcoach-bedrijf. Maar vooralsnog neem ik iedereen mee naar buiten in mijn baan. Heerlijk!’