Voel je je wel eens eenzaam (op Valentijnsdag)?

Valentijnsdag. Heb je je kaartjes, hartjes, knuffels en loftuitingen al binnen? Het is zo’n dag dat de liefde moet stromen. En dat gebeurt natuurlijk de halve tijd niet. Juist als je naar liefde, warmte, contact verlangt en erop hoopt is dat zuur. Dan voel je je eenzaam.

Eenzaamheid is niet behouden aan Valentijnsdag. Het kan er elk moment zijn. Ooit zei een coachee tegen me: ‘Als je je eenzaam en rot wilt voelen moet je een half uurtje kijken op Facebook en Instagram. Dan zie je de mooie foto’s van knuffelende gezinsleden, blije gezichten bij succesvolle momenten en bloeiende bedrijven. Als ik het dan op een rijtje zet ben ik op alle onderdelen mislukt.’

Het herinnert me eraan hoe vaak eenzame gevoelens voorkomen in de coaching. Gevoelens van eenzaamheid nemen toe in onze samenleving. We zijn minder vaak dan vroeger verbonden aan allerlei clubs (de kerk, de vrienden met wie je opgroeide, de voetbalclub), simpelweg omdat alles veel minder ‘strak’ vastligt. En we vertoeven wel meer op social media maar in onze drukke levens ontmoeten we onze vrienden en familie veel minder live dan vroeger. Dat kan gevoelens van emotionele onverbondenheid aanwakkeren.

Wat is eenzaamheid?

Museum Pietro Canonica Villa Borghese Rome

Jenny de Jong-Gierveld is emeritushoogleraar sociologie met bijzondere aandacht voor eenzaamheid. Zij formuleert een definitie: ‘Eenzaamheid is een subjectieve ervaring van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties. Het kan zijn dat het aantal contacten dat je hebt geringer is dan je wenst. Het kan ook zijn dat de kwaliteit van je relaties achterblijft bij je wensen.’
Dus je voelt je te lang alleen, of je bent wel onder de mensen maar je voelt je niet verbonden met hen.

Eenzaam op je werk

Coachee Winnie voelde zich alleen tussen de mannen die zich in haar ogen als haantjes gedroegen. Die praatten vooral over hoe zij ‘gescoord’ hadden en ze vond het vervelend dat dat werd uitgedrukt in ‘opgehaalde euro’s’. Ze zag liever de behoeften van de klanten.
In een teamtraining, geleid door een externe trainer, hoopte ze dat er meer verbinding met haar collega’s zou ontstaan. Op een bepaald moment stelde de trainer een complimentenoefening voor. ‘Leuk’, dacht Winnie nog en ze had zich al opgemaakt voor een fijn compliment. Maar in de eerste ronde kreeg zij als laatste een compliment (iedereen had er al een ontvangen) en in de tweede ronde kreeg ze er helemaal geen. Nu voelde zij zich totaal genegeerd en eenzaam.

Eenzaam in je relatie

Coachee Isa vertelde me hoe een kleine onenigheid een langdurig zwijgen tussen haar en haar man veroorzaakte. Je kent het vast ook wel, je maakt ruzie met je partner en je praat even niet meer met elkaar. Maar bij Isa duurde de stilte eerst een paar uur, toen een paar dagen, toen weken en nu duurde het al maanden. Via de kinderen werden dingen uitgewisseld als: ‘eet hij nog mee vanavond?’ en ‘ik vertrek morgen een week op vakantie’.
Isa was niet van plan om de strijd zomaar op te geven. Haar man moest over de brug komen, het was zijn fout! Het was belachelijk dat hij haar niet belangrijk genoeg vond om de relatie te herstellen.
Ondertussen stikte ze van de eenzaamheidsgevoelens. ’s Avonds in bed vooral. Dan lag hij nabij maar hij voelde verder af dan ooit. Ze lag wakker en hoopte dat hij de stilte doorbrak. Hij deed het nooit.

Ik vroeg Isa wat ze vroeger leuk vond aan haar man. Ze vertelde me dat hij lief en zorgzaam was, ook voor de kinderen, ze konden vreselijk lachen, ze vond hem knap (nog steeds, zei ze) en hij was altijd een goede minnaar geweest, al twintig jaar lang.
‘Hoe zou hij dat vinden als je hem dat vertelde?’ vroeg ik. ‘Ja, dat zou hij wel fijn vinden’ zei ze, ‘maar….’ Ze zou er over nadenken.
Toen we elkaar drie weken later weer zagen had zij de positieve dingen van vroeger aan hem verteld. Ze had hem zien ontspannen, zijn gezicht was zachter geworden (ze kende die blik van vroeger), ze waren weer in gesprek gekomen. En al snel werd heel veel geknuffeld. De intimiteit was terug. Ze zei zacht: mijn huwelijk is gered.

Dit is natuurlijk een uitzonderlijke situatie, toch hoor ik geregeld dat met name vrouwen contact missen in hun relatie of huwelijk. Ooit zei een coachee: ‘We hebben geen ruzie, we zijn een geoliede machine in de opvoeding van de kinderen, maar nergens voel ik me zo eenzaam als in mijn huwelijk’.

Eenzaamheid en corona

Veel mensen voelden zich eenzaam in de corona-periode. De lockdowns duurden lang, vanzelfsprekende contacten vielen weg en sommigen voelden zich los de wereld, die zonder hen ook wel doordraait. We verlangen naar fysiek contact of hebben het echt nodig om daadwerkelijk verbinding te voelen.

Mijn oude moeder konden we in de eerste lockdown niet bezoeken in het zorghuis (ik schreef erover in mijn boek). Tijdens het beeldbellen zagen we haar vermageren en verslechteren. Ze miste ons zo erg dat ze uiteindelijk de diagnose ‘terminaal’ kreeg. We mochten weer naar haar toe en toen we haar zagen was ze een klein hoopje mens dat in bed lag. We konden haast geen contact meer met haar krijgen. We knuffelden veel en waren lang en veel bij haar. Langzaam knapte ze weer op. Ik heb toen gezien: je kunt sterven van eenzaamheid.

Wat kun je doen?

Onderzoeken van Jolanda Maas ‘Vitamine G(roen)’ en van Daphne Meuwese ‘Beating the blues by viewing green’, laten zien dat natuur veel voor de psyche doet: mensen die midden in het groen wonen hebben minder last van eenzaamheid, depressie, angst en stress. Ook wanneer je in de stad woont kun je profiteren van de ontspannende effecten van de natuur. Micromomenten in de natuur, bijvoorbeeld in het park, zijn al heilzaam, blijkt uit onderzoek waarbij op verschillende momenten werd gemeten hoe iemand zich voelde. Als de proefpersonen buiten waren, voelden ze zich na vijf minuten natuur opsnuiven al beter.

Als wandelcoach weet je hoezeer het je coachees helpt om naar buiten te gaan, te wandelen, zich verbonden te weten met de natuur en daarvan te genieten. Het hoofd wordt weer helder, lichaam en geest worden weer verbonden en er ontstaat ruimte voor nieuwe keuzes.
Als wij (en je coachees vaak ook) gevoelens van eenzaamheid hebben, wachten we vaak op de ander die ons komt verlossen. Heel helend kan het zijn om te bedenken voor wie jezelf werkelijk iets kan betekenen. Wie kun je helpen? Wanneer jij, of je coachee daar meer live-tijd mee doorbrengt, bijvoorbeeld samen wandelt en een één op één gesprek voert, luistert dan kan het verschil maken. Je coachee ervaart weer een gevoel van betekenis. Winnie, uit het eerdere voorbeeld, kreeg een baby, een zoon. Dat gaf haar gevoel van betekenis, en het werd haar duidelijk dat ze niet meer wilde werken bij de organisatie, ze vond een nieuwe baan.

Eenzaamheid

Er is steeds meer aandacht voor de groeiende gevoelens van eenzaamheid in de samenleving, de nood is hoog. En zijn ook activiteiten om ontmoetingen en contacten tussen mensen te stimuleren. Vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met gevoelens van eenzaamheid. Misschien voel jij je wel eenzaam op deze Valentijnsdag. En wordt ‘eenzaamheid’ jouw specialiteit in je wandelcoach-bedrijf. Ik denk dat de behoefte aan coaches die er zijn voor de mens met eenzame gevoelens groot is. Je kunt er echt mee van betekenis zijn.
Veel succes!

PS: al langer heb ik de domeinnaam eenzaamheidscoach.nl. Heb je er belangstelling voor? Laat het me weten en mail naar

© Wandelcoach.nl | Het Coach Bureau