Empathie? Hoe doe je dat?

Als (wandel) coach of begeleider ben je empathisch. Toch? Dat is tenminste de bedoeling. Toch lukt het niet altijd. Wat kan je helpen?

We weten wel wat het is, empathie: werkelijk luisteren naar de ander, met respect en aandacht je in de positie van de ander verplaatsen om te voelen wat hij voelt. Empathie is: niet invullen, geen ongevraagde adviezen geven, niet bagatelliseren of ontkennen. Het gaat om een soort nieuwsgierigheid, om werkelijk willen weten wat er in iemand omgaat.

Hoe doe je dit nu echt op een manier waarop je ook op je eigen benen blijft staan?

De basis: geweldloze communicatie

Geweldloze communicatie. Ik vind de term (het woord ‘geweld’ herhaal je toch maar steeds in je hoofd) niet handig maar de uitgangspunten wel. De visie doet me denken wat ik leerde bij de School voor Zijnsoriëntatie. Het is prachtig en klinkt eenvoudig. Dat is het niet. Het vergt heldere zelfreflectie, wezenlijke interesse in wat er in jezelf en de ander omgaat, veel oefening en mildheid. Wandelen in de natuur helpt.

Hoe zat het ook al weer? Bij geweldloos communiceren erken je dat de bron van je gevoelens in jezelf ligt en niet in situaties of in andere mensen. Dus je hoeft niet meer de schuld aan de ander of aan een gebeurtenis te geven. Iemand kan iets gezegd hebben dat de aanleiding is van je gevoelens, maar hij is niet de oorzaak. De oorzaak ligt in onszelf, in waar we naar verlangen. Onze gevoelens wijzen ons daarop. Het zijn richtingaanwijzers. Dus we hoeven niet meer zo te strijden. Dat lucht wel op. Vind je niet?

Dus, wat is je behoefte? Toch is dat niet meteen eenvoudig. Want gevoelens geven ons weer gedachten. We vertellen allerlei verhalen in ons hoofd (of aan anderen) en herhalen die veelvuldig. Ik zie het heel vaak bij coachees (en ook bij wandelcoaches): er is een enorme neiging tot analyse, verklaringen vinden voor gevoelens en mogelijke oorzaken. Al die verhalen geven vervolgens ook weer gevoelens! En dat zit je in een vicieuze cirkel. Zucht.

Wat dan? De kunst is om in al onze gevoelens, ideeën en oordelen de behoeften te ontdekken. Als je die vindt geeft dat een enorme vrijheid om te doen wat bij je past, om te vragen wat belangrijk voor je is, en te zeggen wat je wilt zeggen (op zo’n manier dat de ander het kan horen). Het maakt je minder kwetsbaar en de kwaliteit van je relaties verbetert. Het vraagt van je dat je ziet dat je gevoelens en behoeften van jou zijn.

Behoeften

We hebben allemaal behoeften, verlangens en wensen. Behoeften zijn universeel. Dat is prima. Maar gedoe ontstaat wanneer de behoeften vervuld móeten worden en dat we van alles uit de kast trekken aan strategieën om te krijgen wat we willen. Als coach is dit het moment dat je met je ongemakkelijke gevoelens krijgt en advies gaat geven, je onhandig gaat voelen of stil valt.

Het model van Geweldloos Communiceren omvat eenvoudige stappen. Toch is het best moeilijk. We denken al snel in termen van goed en fout, of beter en minder goed. Maar je kunt het zo zien: je getriggerde of geraakte gevoelens wijzen op onvervulde behoeften. Dus wat wil je? Verfrissend hoor. Spannend ook.

Neem de 4 stappen. Het is de kern van Geweldloze Communicatie:

Stap 1 Neem zuiver waar: beschrijf een gebeurtenis die je raakt, zonder interpretatie. Als ‘fly on the wall’.
Stap 2 Identificeer je gevoelens: wat voel je precies?
Stap 3 Ontdek je behoefte: waar verlang je naar?
Stap 4 Communiceer je behoefte: wat is vraag als je je behoefte honoreert?

Wandelcoach

Als Wandelcoach kun je deze stappen in de natuur doen. De natuur biedt hier een enorme meerwaarde. Bomen, planten, wolken kun je zuiver waarnemen maar ook geïnterpreteerd waarnemen. Je kunt samen met je coachee onderzoeken welke gevoelens natuurelementen in hem of haar losmaken en welke behoeften hij of zij dan heeft. Deze ervaring kun je terugkoppelen aan het oorspronkelijke vraagstuk. Verrassend!

Hoe beoefen je Empathie? Praktische tips.

Maar ja, eenvoudig is het niet. Jij of je coachee zit zo weer boos of angstig te wezen met alle persoonlijke interpretaties. Dus het vraagt oefening. Oefen-ideeën:

• Schrijf elke dag in een dagboekje over de vier stappen van zelfempathie (waarnemen, gevoelens, behoeften, vraag stellen).
• Sta bewust stil bij je gevoelens en behoeften op vaste momenten op de dag, bijvoorbeeld driemaal daags bij de maaltijd.
• Voer een kort gesprekje (10 min) met een vertrouwd iemand waar je ongegeneerd praat over hoe een gebeurtenis je raakt. De ander spiegelt je gevoelens en raadt je behoeften en helpt zo je zelfempathie vorm te geven.
• Focus op gevoelens en behoeften van een ander. Je empathisch verbinden met anderen is een van de manieren om verbinding te maken met jezelf.
• Mediteer of ga even rustig zitten om je lichaam te voelen en je ademhaling te volgen.
• Wandel in de natuur. Je komt tot rust en je hoofd wordt helder.

Bovenstaande oefenideeën kun je als huiswerk suggereren aan je coachee.

Veel wandel- en coachplezier!

Hartelijke groet,

Hilde Backus

© Wandelcoach.nl | Het Coach Bureau