Perfectionisten hebben het niet gemakkelijk. Zolang alles goed gaat en ze aan hun eigen eisen voldoen, gaat het best oké. Maar soms loopt het heel anders. Zoals bij Irma (39) die ik begeleidde in het wandelcoach programma.

Irma is manager bij de afdeling hypotheken van een grote verzekeringsmaatschappij. Dat doet ze heel goed, ze vindt het werk leuk, ze wordt gerespecteerd als leidinggevende en ze werkt kei- en keihard. Ze gaat altijd maar door, neemt extra taken aan en leeft helemaal voor haar werk. 

Dan krijgt ze een aanrijding met haar auto. Ze krijgt een flinke duw tegen de achterkant van haar auto. Dat is een hele shock. Zeker ook omdat ze pijn in hoofd, nek en schouders heeft en ze bijzonder vermoeid is. Het herstel duurt lang. Irma wil het liefst vlot weer aan de slag. Maar ze kan dat fysiek niet aan. Dat gaat helemaal niet.

Irma is zoekende

Als we voor het eerst wandelen, een jaar na de aanrijding, is Irma nog steeds moe. Ze werkt drie halve dagen per week, het kost haar veel energie. Ze heeft inmiddels ook een andere, rustiger functie gekregen, maar is zoekende. Wat past nu echt bij haar, en hoe krijgt ze meer energie?

Bluebells – Maagdenpalm

Ze geniet van de rust en de natuur om haar heen. De ontluikende natuur doet haar goed. Irma vertelt over haar achtergrond. Ze heeft tijdens school en haar studie bedrijfseconomie altijd gewerkt. Het is zo vanzelfsprekend: altijd werken. Doorgaan! Maar het gaat nu niet meer. Als we even aan de koffie zitten, vertelt ze hoe moe ze is van de wandeling.

Boos op haar moe-zijn

‘Ik kan niet meer, maar ben tegelijkertijd zo boos op mezelf dát ik niet meer kan. Ik mag niet zeuren vind ik, moet doorgaan, maar het lukt me niet. Ik vind mijn werk daardoor ook saaier, mijn klussen minder leuk. Wat moet ik doen?’

Niks helpt

Een goed moment voor de innerlijke vriend waarmee ze compassie kan opwekken. Irma vindt het niks. Ze gelooft het niet. ‘Ik heb al zo veel geprobeerd, niks helpt.’

Ik zie het vaker gebeuren bij mensen die een fysieke optater hebben gehad. Of het nu een burn-out is, of een medische complicatie. De fysieke uitputting wordt vertaald als persoonlijke tekortkomingen. Zo werkt onze psyche. Je raakt dan verstrikt in negatieve gedachten. En omdat je zo moe bent, is het moeilijk om los te komen van die negatieve gedachten. Je mag pas positief zijn als je je weer beter voelt.

Irma’s talenten

We bespreken de resultaten van haar Talententest. Daaruit komen veel positieve eigenschappen, zoals verwacht. Irma kan goed luisteren, verbinden en coachen. Ze is rustig, velt niet snel een oordeel over anderen (wel over zichzelf), en is sociaal en analytisch sterk. Ze zou een perfecte trainer, coach en peoplemanager kunnen zijn – dus in haar huidige functie zit ze helemaal niet verkeerd.

Schaap en lammetjes

Bij de verzekeringsmaatschappij waar Irma werkt, geloven ze ook wel in die mensgerichte aanpak, maar volgens Irma wordt het vooral met de mond beleden. In de praktijk voelt ze nog niet genoeg ruimte om haar coachende talenten in te zetten.

Dit is wie je bent

Na afloop van de tweede wandeling suggereer ik Irma het boek Zelfcompassie van Kristin Neff. Daarin doet de auteur een pleidooi voor begrip voor jezelf en het onder ogen zien van je eigen emoties – maar zonder te oordelen. Eigenlijk net als de innerlijke vriend.

Bij Irma komt het boek helemaal aan. Tussen de derde en vierde wandeling lijkt bij haar het kwartje te vallen. Dat het veel rust en balans geeft als je je realiseert dat je bent wie je bent, en niet wie je wilt zijn. Dat het draait om zelfacceptatie en liefde voor wie je bént, niet wie je vindt dat je eigenlijk zou moeten zijn.

Dat perfectionistische streven om iemand anders te zijn – iemand die niet continu moe is, en zonder mokken altijd doorgaat – dát kost Irma nu juist zo veel energie, en dat draagt niet bij aan haar herstel. Het is een openbaring voor haar.

Leren accepteren

‘Als ik mensen voorheen vertelde over mijn situatie, dan ging ik er altijd van uit dat ze dachten: ‘ja ja, die stelt zich aan’, en dan voelde ik me schuldig. Maar nu zie ik dat ze het waarschijnlijk écht begrijpen. En als ze het niet begrijpen, dan niet. Ik kan dat gewoon accepteren.’

Landhuis Rhijnauwen – Toppen van de omen – Boerderijtje

Voor Irma is de energie die ze wél heeft, de leidraad geworden. Heeft ze ergens zin in, dan gaat ze het doen. Wil het niet, dan niet. Op wilskracht alleen, zoals ze voorheen probeerde, gaat het niet. Dat accepteert ze nu, en daar wordt ze rustig van.

Een nieuwe manager

Op haar werk pakt dat ook goed uit. Ze kan een andere functie krijgen, als leider van een kleiner team. Ze piekert er wel over: is dit team wel boeiend genoeg, en er komt een nieuwe manager maar die ken ik helemaal niet?

Ze ontmoet haar nieuwe team, en dat klikt. Wie haar nieuwe manager wordt, weet ze niet, want die functie is nog niet ingevuld. ‘Weet je wat’, denkt Irma, ‘ik krijg veel met die manager te maken, ik wil eigenlijk wel mee selecteren.’ En dat gaat ze regelen.

Het past bij de nieuwe manier waarop Irma naar haar eigen situatie kijkt. Niet: wat komt er op haar af, maar wat wil ze zelf, en hoe geeft ze het vorm? Ze is niet meer zo streng voor zichzelf, maar heeft echt geleerd uit een ander vaatje te tappen. Met dank aan het boek Zelfcompassie en de innerlijke vriend.

Ben je perfectionistisch en doe je het nooit goed genoeg? Deze tips kunnen je helpen:

  • Zelfcompassie is een antwoord. Maar hoe doe je dat? Het betekent dat je warm en begripvol bent voor jezelf, juist op de momenten dat je het idee hebt dat je tekort schiet, of faalt. Je oefent zelfcompassie door emoties op een niet-oordelende manier te benaderen. Je onderdrukt ze niet, maar overdrijft ze ook niet. Je bekijkt je gedachten en gevoelens zoals ze zijn, zonder ze proberen weg te krijgen of te veranderen. Je negeert pijn, irritaties en frustraties dus niet, maar kijkt er op een wat meer realistische manier naar.
  • Bedenk dat gevoelens komen en gaan. Ze zijn als vogels die aan komen vliegen, overtrekken, en weer verdwijnen. Het is niet nodig ze vast te pakken. Dit vervelende moment, en de nare gevoelens die erbij horen, ze gaan weer voorbij.
  • Realiseer je dat je niet de enige bent die last heeft van hoge eisen, twijfel, onzekerheid of uitstelgedrag. Veel mensen die het wandelcoach programma volgen, denken dat, maar niets is minder waar! Op elk moment is er iemand op de wereld die zich exact zo voelt als jij. Je bent niet alleen. Je bent verbonden. Wat je meemaakt hoort nu eenmaal bij het mens-zijn. We zijn allemaal kwetsbaar, we hebben gebreken, we maken fouten, we komen pijnlijke dingen tegen en we worden afgewezen. Het is onvermijdelijk. Dus ben mild voor jezelf.
  • Wat kan helpen is de volgende oefening: neem elke avond de dag nog eens door. Waarmee ben je tevreden, al is het maar een beetje? Schrijf drie dingen op. Maak er een gewoonte van. De rest van je leven. Het effect is verbluffend.
  • Perfectionisten en hoge-eisen-stellers denken dat ze veel met anderen bezig zijn, maar ze denken juist veel aan en over zichzelf. Verleg je aandacht naar de ander. Wat vind je bijvoorbeeld leuk of goed aan iemand? Vertel het hem of haar. Kijk of je elke dag weer iets nieuws kunt ontdekken aan je partner, vrienden, collega’s en ja, zelfs bij je baas. Iets aardigs of iets liefs.

Ik wens je veel mildheid.

Heb je nog meer tips om om te gaan met hoge eisen? Vertel het ons op mijn weblog.

Hartelijke groet,
Wandelcoach Hilde Backus

©2012-2013 Het Coach Bureau

Hilde Backus van Het Coach Bureau | wandelcoach.nl

Over Het Coach Bureau

Je las een blogartikel van wandelcoach.nl, de website van Het Coach Bureau van Hilde Backus. Leuk dat je op onze website bent!

Opleidingen voor wandelcoaches
Ben je geïnteresseerd in het vak van wandelcoach? We bieden verschillende opleidingen en trainingen.

Loopbaancoaching & talentontwikkeling
Ben je een professional of manager op HBO/WO-niveau? Heb je het gevoel dat je meer uit je werk en leven zou kunnen halen? Daar helpen we je graag bij.

Nieuwe artikelen direct per e-mail ontvangen?
Meld je dan aan voor ons gratis e-zine!

Meld je aan voor het gratis e-zine van Het Coach Bureau